อาเซียนจัดการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียน ครั้งที่ 28 และ 29 และการประชุมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เมื่อวันที่ 6-8 กันยายน 2559 ณ กรุงเวียงจันทน์ สปป.ลาว โดยการประชุมครั้งนี้มีหัวข้อหลักคือ “เปลี่ยนวิสัยทัศน์ไปสู่ความจริงเพื่อประชาคมอาเซียนที่มีพลวัต” (Turning Vision into Reality for a Dynamic ASEAN Community)
ที่ประชุมได้เน้นย้ำความสำคัญของการปฏิบัติตามวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียน 2568 (ASEAN Vision 2025) และแผนงานประชาคมอาเซียน 2559-2568 (2016-2025) รวมถึงสนับสนุนการรักษาความเป็นเอกภาพและความเป็นแกนกลางของอาเซียน เพื่อให้อาเซียนสามารถรับมือกับความท้าทายรูปแบบเก่าและรูปแบบใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ที่ประชุมยังมุ่งเน้นการพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับประเทศคู่เจรจา โดยเฉพาะการขยายความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ เช่น การยกระดับ FTA ทั้งในกรอบทวิภาคีและเร่งรัดเจรจาจัดทำ RCEP ให้แล้วเสร็จ และส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนประชาคมอาเซียนที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง โดยเร่งเสริมสร้างความรู้สึกร่วมในการเป็นพลเมืองอาเซียน โดยเฉพาะการจัดกิจกรรมในโอกาสครบรอบ 50 ปี การจัดตั้งอาเซียนในปี 2560
การประชุมครั้งนี้ยังได้มีการลงนามในข้อตกลงสำคัญๆ หลายฉบับ อาทิ แผนงานความริเริ่มเพื่อการรวมตัวของอาเซียนฉบับที่ 3 (IAI Work Plan 3) แผนแม่บทว่าด้วยความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน 2568 (Master Plan on ASEAN Connectivity 2025) รวมถึงปฏิญญาอาเซียนว่าด้วยความเป็นหนึ่งเดียวในการตอบโต้ภัยพิบัติทั้งภายในและภายนอกภูมิภาค (Declaration on One ASEAN, One Response: ASEAN Responding to Disaster as One in the Region and Outside Region)
สำหรับประเด็นการหารือที่สำคัญอื่นๆ ที่ประชุมได้แสดงความกังวลต่อสถานการณ์ในทะเลจีนใต้และยืนยันว่าการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจและหลักปฏิบัติร่วมระหว่างประเทศต่างๆ เป็นสิ่งจำเป็นต่อการรักษาสันติภาพในภูมิภาค
ขณะเดียวกัน ในการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียน-จีน ครั้งที่ 19 ทั้งสองฝ่ายยังเห็นชอบในการกำหนดแนวทางเบื้องต้นเพื่อระงับความขัดแย้งในอนาคตด้วยการช่องทางโทรศัพท์สายด่วนกรณีฉุกเฉินระหว่างเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียน-จีน รวมถึงการลงนามในหลักปฏิบัติเพื่อการปะทะทางทะเลที่ไม่ได้วางแผนล่วงหน้าในทะเลจีนใต้ (Code for Unplanned Encounters at Sea in the South China Sea)
นอกจากนี้ ที่ประชุมยังได้หารือถึงประเด็นทางการเมืองระหว่างประเทศอื่นๆ อาทิ ความขัดแย้งในคาบสมุทรเกาหลี การรับมือกับภัยก่อการร้าย สถานการณ์ในตะวันออกกลาง เป็นต้น
แหล่งที่มา: mfa.go.th และ asean.org